मच्छिन्द्रनाथ र मिननाथको रथ

ललितपुर निवासी बाबु महर्जन भन्नुहुन्छ, “उहां रातो मच्छिन्द्रनाथको रथ हो, यतापट्टीको मिननाथको रथ हो ।हिजो उहांको (उहांलाई रातो मच्छिन्द्रनाथ/करुणामय/आर्याअवलोकितेश्वर/रक्तावलोकितेश्वर/लोकनाथ/पद्मपाणि/बुंग द्यः आदि विभिन्न नामबाट पुकारिन्छ भने स्थानीय नेवार समुदायमा भने “बुंग द्यः” नामबाट लोकप्रिय मानिन्छ) रथलाई पुल्चोकबाट गाःबाहाल सम्म ल्याईयो । आज मंगलबजार पुर्याईन्छ । भोली मंगलबजारबाट पाटनको सुन्धारा पुर्याईन्छ । यसरी क्रमैसंग लगनखेल हुदै जावलाखेलमा पुर्याई भोटो देखाए पछी जात्रा सम्पन्न गरिन्छ । यस भोटो संग पनि बिभिन्न किंवदन्तीहरु जोडिएको पाईन्छ । उपत्यकाको सबैभन्दा प्रसिद्द मानिने जात्रा आज भन्दा करिब १६०० वर्ष पहिला देखि मानिदै आएको ईतिहासमा भेटिन्छ । भोटो जात्रा संगै परम्परागत बाजागाजा सहित गुरुजुको पल्टन र भक्तजनको लावा लस्कर सहित भगवान श्री रातो मच्छिन्द्रनाथलाई खटमा बिराजमान गराई वुङगमतीमा पुर्याईन्छ र मन्दिर भित्र करुणामयलाई प्रतिस्थापन गरिन्छ । यसरी वुङमती लाने क्रममा स्थानीयहरुद्वारा स्थानीय बाजा सहित छ्वाली वाली बाटो देखाउने काम गरिन्छ ।”